Sinemada Kamera Rejisi Kuramı

Yönetmenler sinema dilini dönüştürücü bir üslup denediklerinde bir sinema kuramı doğar. Bunun tersi de doğru; ortaya çıkan yeni bir sinema kuramı yönetmenleri etkiler ve sinema dili üslubunda yenilikçi bir dönüşüm ortaya çıkar. Böylece kuramlar bazen ardıl, bazen öncül görev yapar. Kamera Rejisi kuramı ya da Bütüncül kamera kuramı da, kendi özgün varlığını, uzun süreli çekimlerin önemini kavramış yaratıcı yönetmenlerin, kamera altlıklarının sunduğu olanaklarla ulaştığı özgün reji üslubuna borçludur. Bu kitabı yazmaktaki amaç; yönetmenlere, kurguculara, senaristlere, izleyicilere, sinematografik anlatı üsluplarını ve sinema kuramlarının sinema dilindeki yenilikleri nasıl etkilediğini, böyle bir kurama niçin gereksinim duyulduğunu göstermektir. Kimi sinemacılar kuramsal bilgiyi gereksiz bulabilir. Ne var ki, kuramsal bilgilerle donatılmamış yönetmenler özgün bir üslup geliştiremez, ustasından gördüklerini uygular. Theodore Zeldin'in sinemayla elbette bir bağ kurmadan söylediği, "her buluş sanatsal olsun, bilimsel olsun, bir arayıştan, yani daha önce bir araya gelmemiş, yan yana tasarlanmamış düşüncelerin buluşmasından doğar" biçimindeki bakış açısı referans alındığında; kuramdan kopuk yönetmenlerin salt öğrendikleri tarzda film çekmesinin kaçınılmaz olduğu apaçık ortaya çıkacaktır. Her alandaki yenilik ve buluşların ortaya çıkmasının yolu bağlantısız gibi görünen şeyler arasında bağlantı kurmaktan ve nesneleri, ögeleri, farklı sanatsal yapıları oluşturabilecek parçaların daha önce fark edilmemiş olan ayrıntılar aracılığıyla birbirine bağlanmasından geçer. Bilimsel ya da sanatsal ilerlemeler, kendi disiplinlerinin sınırları ve paradigmaları dışına çıkmayı göze alarak, bilgi denen karmaşanın farklı alanlarına ait deneyimleri bir araya getiren bilginler, sanatçılar, dahiler sayesinde gerçekleşmiştir. Bu bir araya getirmenin kökeninde kuramsal çalışmalar vardır. Genelde sinema dilinin, özelde kamera rejisi üslubunun gelişim çizgisi de işte bu görüşe dayanmaktadır. *** Yüksek kabiliyetli yönetmenlere yönelik gelişmiş bir kuramın anlatıldığı bu kitabın yazılmasının iki amacı bulunmakta. Amaçlardan ilki; sinema kuramlarını ve onunla eşsüremli gelişen sinema dilini her yönüyle ortaya koymaktı. Bu nedenle yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlilik programlarında hala vermeyi sürdürdüğüm derslerin, özellikle de Sinemada Anlatı/m Yöntemleri dersinin içeriklerini derli toplu bir hale getirdim. İkinci amaçsa; olgunlaşarak sanat ve bilim çevrelerinde saygın bir yer edinen Sinemada kamera Rejisi kuramını sinema çevrelerine tanıtmaktı!