Arap Dilinde Fiil Cümlesi Formunda Deyimsel Yapılar

Bu çalışma, Arap dilinde fiil cümlesi formunda yer alan deyimsel yapıların dilbilimsel, anlamsal ve işlevsel boyutlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın temel konusu, Arapçanın zengin ifade imkânları içinde önemli bir yer tutan deyimlerin, fiil cümlesi biçiminde kullanıldıklarında kazandıkları özgün anlam katmanlarını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, fiil ve onunla bağlantılı öğelerin dilbilgisel birer unsur olmanın ötesinde; kültürel, toplumsal ve bilişsel birer anlam taşıyıcısı olarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın kapsamı, klasik ve modern Arap edebiyatı örnekleriyle sınırlı kalmayıp, günlük konuşma dili, atasözleri, dinî ve edebî metinler gibi farklı söylem alanlarını da içine alacak biçimde genişletilmiştir. Böylece, fiil cümlesi formundaki deyimsel yapıların dilsel bir olgu olmanın ötesinde Arap toplumunun düşünce biçimini, duygu dünyasını ve kültürel kodlarını yansıtan bir anlatım unsuru olduğu gösterilmek istenmiştir. Araştırmanın önemi, Arap dilinde anlamın çoğu zaman kelime düzeyinde değil; bağlam ve kullanım düzeyinde ortaya çıkması gerçeğine dayanmaktadır. Bu nedenle deyimsel yapıların çözümlenmesi, Arapçayı anlama ve öğretme süreçlerinde derinlemesine bir kavrayış kazandırmak açısından büyük bir değer taşımaktadır. Çalışmanın amacı, Arapçadaki fiil cümlelerinin deyimleşme sürecini sistematik biçimde analiz ederek bu yapıların biçimsel özellikleriyle anlam ilişkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel yöntem benimsenmiş; betimsel ve çözümleyici yaklaşımlar esas alınmıştır. Deyimlerin tespiti sürecinde sözlükler, klasik kaynaklar ve çağdaş metinler incelenmiş; elde edilen örnekler anlam bileşenleri, sözdizimsel işlevleri ve bağlamsal kullanımları bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca deyimlerin fiil cümlesi formuna özgü kalıplaşma dereceleri, mecaz oluşturma mekanizmaları ve sözlü kültürle bağlantıları da incelenmiştir.